Kauwen van eten is essentieel voor een goede vertering
Goed kauwen
Voedingsdeskundige Rachel Hulshof
Op het moment dat je kauwt, wordt eten vermengd met speeksel. Hier zitten enzymen in die het noodzakelijk voorwerk doen in de vertering van voedsel. Zo bevat speeksel onder andere amylase, een enzym dat helpt het zetmeel of de suikers in je voedsel te verteren. Amylase ‘knipt’ zetmeel in kleinere stukjes die daardoor goed kunnen worden verteerd. Hoe beter je kauwt, hoe meer aanmaak van enzymen die bijdragen aan een goede spijsvertering.
Naarmate je ouder wordt, neemt die enzymproductie steeds meer af. Iemand van 50 jaar heeft de helft minder aanmaak van amylase dan een 25-jarige. Om suikers (koolhydraten) goed te verteren in je lichaam, is amylase een essentieel enzym. Kauwen van eten wordt dus nóg belangrijker wanneer je ouder wordt, zeker als je op je gewicht wilt letten of wilt afvallen.
Kauwen eten
De vertering van voedsel begint dus al in je mond. We hebben dat gebit ook niet voor niets. Het menselijk lichaam is ontworpen om rauw voedsel te eten, waarbij de kiezen alles fijnmalen. Door te kauwen vergroot je het oppervlak van voedsel waardoor enzymen sneller hun werk kunnen doen.
Omdat voedsel vermengt raakt met speeksel, kun je het ook gemakkelijk doorslikken. Daarnaast krijgt de maag door het kauwen van eten ook een seintje om aan het werk te gaan. De productie van maag- en andere spijsverteringssappen komt op gang. Met kauwen van eten bereidt je dus ook de maag voor om in werking te treden.
Goed kauwen afvallen
Goed kauwen zorgt er ook voor dat je minder eet. Zeker als je wilt afvallen, draagt kauwen eraan bij dat je sneller een vol gevoel hebt. Wanneer je namelijk goed kauwt, eet je vanzelf minder snel. Je hersenen krijgen hierdoor de tijd om het verzadingshormoon aan te maken, wat ongeveer 15 tot 20 minuten duurt. Als je langzaam eet en goed kauwt, krijgen je hersenen dus voldoende tijd en eet je ook automatisch niet te veel.
Langzaam eten
Langzaam eten voorkomt ook dat je teveel lucht mee ‘eet’. Als je snel eet, neem je vaak grote happen waarbij je onbewust ook lucht mee naarbinnen hapt. Dat binnenhappen van lucht kan zorgen voor meer gas in de darmen of een opgeblazen gevoel.
Als je dus niet genoeg kauwt, dan gaat de vertering dus vanaf de start al niet goed. Er is dan minder aanmaak van speeksel, dus ook minder enzymproductie. Voedsel wordt daardoor niet goed afgebroken, dus er is geen goede vertering. Hierdoor komen onverteerde suikers in de darmen die zorgen voor een vermenigvuldiging van slechte bacteriën. Dat geeft een opgeblazen gevoel en winderigheid. Een overhand in slechte bacteriën verslechterd overigens ook het immuunsysteem.
Niet goed verteerd voedsel kan niet goed worden opgenomen in de darmen. Je eet dus wel voldoende, maar het lichaam neemt simpelweg niet alle voedingstoffen op. Door teveel onverteerd voedsel kun je last krijgen van allerlei kwalen en ongemakken zoals overgewicht, winderigheid, opgeblazen gevoel, gebrek aan energie, droge huid, stemmingswisselingen etc. Ben je bezig met een dieet? Het kan er ook voor zorgen dat je minder goed afvalt.
Goed kauwen is goed voor je
Samengevat is goed kauwen van eten belangrijk omdat:
- Kauwen van eten zorgt voor aanmaak van speeksel en enzymen, waaronder het enzym amylase, dat zorgt voor vertering van zetmeel en suikers.
- Naarmate je ouder wordt, neemt de enzymproductie af dus is goed kauwen nóg belangrijker.
- Door te kauwen vergroot je het oppervlak van voedsel waardoor enzymen beter hun werk kunnen doen. Voedingsstoffen kunnen hierdoor gemakkelijker opgenomen kunnen worden in de darmen. Ook het verteren van kleine voedselbrokjes kost minder energie.
- Je eet minder snel, waardoor je sneller vol zit en dus ook minder eet. Zeker als je wilt afvallen, is goed kauwen belangrijk.
- Je voorkomt dat je te snel eet, waarbij je vaak onbewust lucht ‘meehapt’ waardoor je een opgeblazen gevoel of gasvorming kunt krijgen.
Hoe zit het dan met smoothies?
Met smoothies kauw je niet, dus je kunt jezelf afvragen: is een smoothie gezond? Alles wat vloeibaar binnen komt, daar hoeft ons spijsverteringssysteem weinig moeite voor te doen. Je slaat met drinken deze belangrijke stap over in de vertering. Er hoeft niets klein vermalen te worden in de mond en niets verteerd te worden in de maag. Drinken komt heel snel in onze darmen terecht, waar voedingsstoffen worden opgenomen in ons bloed. In dit geval: suiker. Dat geeft dus een enorme piek in de bloedsuikerspiegel, waardoor je waardoor je juist sneller weer honger of lekkere trek ervaart.
Maar ondanks dat je niet hoeft te kauwen, hoef je de smoothie zeker niet compleet af te schrijven. Er zijn smoothies die positief kunnen bijdragen aan je gezondheid.
Kauwgom kauwen afvallen
Je zou kunnen denken dat kauwgom kauwen een uitkomst is, zeker als je wilt afvallen. Want als je ergens veel op kauwt, dan is het wel op kauwgom. Door kauwgom kauwen, krijgt je maag het signaal dat er voedsel aankomt en gaan in de startblokken staan met aanmaak van maagsappen. Dus kauwgom kauwen kort voor of na een maaltijd kauwgom kan bevorderlijk werken voor de vertering. Na de maaltijd is kauwgom ook meteen lekker voor een frisse mond. Tegelijk ondersteun je de vertering van het voedsel in je maag. Kauw maximaal 15 minuten kauwgom voor of na de maaltijd.
Maar voor alle andere momenten zou ik zeggen: laat de kauwgom achterwege. Je maakt met al dat kauwen het spijsverteringstelsel klaar voor verbranding, maar er komt geen voedsel binnen. Je houdt je lichaam eigenlijk voor de gek. Je kunt door een overmatige aanmaak van maagzuur maagklachten krijgen. Daarnaast slik je met kauwgom kauwen ook weer veel lucht in. En wat ik al eerder noemde, dat kan weer een opgeblazen gevoel en winderigheid veroorzaken.
Tips voor kauwen van eten
Ben jij zo iemand die snel eet en weinig kauwt? Probeer de volgende tips:
- De aller makkelijkste manier om meer te gaan kauwen, is voedsel eten dat harder is. Eet bijvoorbeeld groente bij je lunch zoals wortel, selderij, komkommer, rauwe broccoli of bloemkool. Jazeker, die kun je gewoon rauw eten, heerlijk. Bekijk hier tips die groente eten leuk maken bij je lunch.
- Kook groente niet helemaal door, maar beetgaar. Zodat ze wat knapperiger blijven.
- Eet bewust. Ga er echt even voor zitten, zonder je telefoon, zonder tv. Kijk, ruik, proef, kauw. Je eet bewuster en kunt jezelf trainen om langzamer te eten. Las korte pauzes in voordat je weer een hap neemt. Praat met je tafel gezelschap of leg je bestek even neer.
- Drink niet terwijl er eten in je mond zit. Het neemt niet alleen de functie deels over van speeksel (zacht maken van voedsel) maar het eten komt ook minder in aanraking met speeksel. Als je drinkt bij het eten, doe dan als je mond leeg is.
Voedingsdeskundige Rachel Hulshof
Hi! ik ben Rachel Hulshof, afslank- en voedingscoach. Ik begeleid al meer dan 18 jaar vrouwen naar een gezonde leefstijl met Slinc in mijn afslankstudio in Eindhoven en online. Zelf verloor ik 19 kilo met Slinc en dat inspireerde mij dat om zelf vrouwen te helpen in hun strijd met de kilo’s. Ik ben nu na jaren nog steeds op gewicht en heb mijn balans gevonden in voeding. Met Slinc help ik jou met afvallen en op gewicht blijven.